Sondajda Dikkat Edilmesi Gerekenler

Sondaj işlemi yer altında ulaşılmak istene bir madde için açılan kuyulardır. Bunlar petrol kuyuları, maden kuyuları ya da su kuyuları olabilir. Kuyu açma işlemi için yapılan işlemede sondaj denir. Sondaj yapılırken dikkat edilen ve uygulanan yöntemler vardır. Bunlar kullanılan sondaj ekipmanına göre değişiklik gösterse bile hangi yöntemle olursa olsun uygulanan bir teknik sabittir. Bu yöntem ise sondaj esnasında ve sondaj bitiminde kuyu içine çelik borulardan oluşan bir dizin yerleştirilir. Bu boru dizinine muhafaza borusunun dizini denir. Tijler ise sondaj sıvısını matkaba ileten ve dönme hareketini sağlayan birbirine eklenerek yer altı ve yer üstünde bağlantıyı sağlayarak sondajın derinleşmesine yardımcı olan iyi çelikten üretilmiş özel teknikli borulardır.

Muhafaza boruları sondaj için olmazsa olmazdır. Bu muhafaza borularının kullanılmasının sebepleri ise şöyle açıklanabilir: Kuyunun göçmesini engeller, su içeren formasyonları tutar, basınç kontrolünü sağlar, petrol kuyusu ise suyun petrole karışmasını engeller, yeryüzüne yakın bölgelerde bulunan yer altı sularının kirlenmesini önler, petrol üretimi için kullanılan aletlerin kuyu içine indirilip çıkarılmasında kolaylık sağlar. Muhafaza boruları genel olarak da dış etkenler ile kuyuyu açmamıza neden olan yer altı kaynağının karışmasını engellemeyi hedefler. Muhafaza boruları indirilirken öncesinde kuyu içinde kesinti ve kırıntılar temizlenmeli, boru kuyu dibine rahat inmeli, vidalar sağlam yapılmalı, kuyu taban derinliği tam olarak bilinmeli ve çıkarılan boruların uçları tek tek yağlanmalıdır.

Muhafaza Boruları Özellikleri

Muhafaza boruları genel özellikleri bakımından değerlendirildiğinde dış çapları standardize edilmiş 14 tip boru mevcuttur. Et kalınlıkları taşıyacağı yüke bağlı olarak önemlidir. Yükün fazla olduğu yerlerde et kalınlığı fazla olan ürünler kullanılır. Her kalitedeki muhafaza borusunun belirli simge ve rengi mevcuttur. Buna bağlı olarak değerlendirilerek kullanılır. Borular bir birine maşon denilen bağlantı aparatları ile bağlanır. Maşonlar bağlanacakları borunun et kalınlığı ve dış çapına göre tanımlanırlar. Uzun ve kısa maşonlar olarak iki çeşidi mevcuttur. Bu özellikleri sondaj da muhafaza borusu seçimi için önemlidir.

Muhafaza boru dizisi ise genel hatları ile bakıldığında üç gruba ayrılırlar. Yüzey muhafaza borusu, ara muhafaza borusu ve üretim dizisi olarak sıralanabilir. Derinliği birkaç yüz metre olan ve yeryüzüne yakın yer altı sularının kirlenmesini engellemek amacıyla kullanılan borular yüzey muhafaza borularıdır. Ara muhafaza borusu genelde sondaj esnasında kuyunun devamlılığını engelleyecek bir formasyonla karşılaşıldığında indirilirler. Uzunluk ve incelikleri karşılaşılan formasyona göre değişmektedir.  Üretim diziş ise, sondaj amacına ulaştığında üretim evresine geçildiği zaman indirilen boru dizisidir. Üretim bu dizin ile yeryüzüne ulaşır.